ضرورت ارتقای سواد رسانه ای
آموزش سواد رسانه ای والدین
هدف این مقاله بررسی مفهوم سوادرسانه ای با رویکرد آموزش سواددرسانه ای والدین است. برای این منظورابتدا مفهوم سواد رسانه ای ،حوزه ها و رویکردهای آن را بررسی می کنیم و سپس به توصیف سواد رسانه ای والدین می پردازیم. دراین ارتباط ابعاد مختلف موضوع را مشخص می سازیم واهمیت آن را دربنیاد خانواده نشان می دهیم.
در دنیای امروز ؛رسانه ها یکی از اجزای اساسی جوامع انسانی به شمار می روند ؛ بنابر این ؛ سواد رسانه ای شامل تحقیق ؛تحلیل آموزش و نیز آگاهی از تاثیر رسانه های (همچون ؛ رادیو ؛ تلویزیون ؛فیلم ؛موسیقی ؛ مجله ؛ کتاب و اینترنت) بر افراد اجتماع است .
سواد رسانه ای به ما می آموزد که در برابر رسانه ها چه چیزهایی از دست می دهیم و چه چیزهایی به دست می آوریم و به عبارت بهتر در مقابل زمان و هزینه ای که صرف می کنیم چه چیزی به دست می آوریم.
نگاهی گذرا به میزان استفاده از تلویزیون در میان افراد؛ اهمیت و ضرورت سواد رسانه ای را بیش از پیش نشان می دهد. در بسیاری از کشورها – از جمله کشور ما – تلویزیون در پر کردن اوقات فراغت سهم عمده ای دارد و ساعات چشمگیری از وقت افراد را به خود اختصاص می دهد. سواد رسانه ای به ماکمک می کند تا اشکال و محتوای برنامه ها را نسبت به ذهنیت و ادراک افراد بررسی؛ تجزیه و تحلیل کنیم.
آموزش سواد رسانه ای با ایجاد تفکر انتقادی در فرد به او کمک می کند به تجزیه و تحلیل مسائل بپردازد. در برنامه های آموزشی از دانش آموزان انتظار می رود به مشاهده ی اثر رسانه ها در جامعه بپردازند و مواردی همچون: تصاویر مجازی؛ تبلیغات؛ تحریف واقعیات و...را در رسانه بشناسند. به نوعی رسانه پنجره ی نگاه ما به دنیا هستند و سوا درسانه ای به ما امکان می دهد تا بدانیم بازنمایی رسانه از واقعیت تا چه حد دقیق؛ درست و عادلانه صورت می گیرد.
درک زبان فیلم و تلویزیون مستلزم شناخت اصطلاحات و واژگان بصری و نمایشی است. در این زمینه نیز سواد رسانه ای با حوزه های دیگر ارتباط دارد.
باید تاکید کرد که در پس تمام آن ها سواد رسانه ای به مفهوم تفکر نقادانه و مبتنی بر شناخت مطابقت دارد. مرکز تحقیقات سواد رسانه ای اروپا سه فلسفه برای آموزش سواد رسانه ای به این شرح مطرح می کند:
1-سواد رسانه ای؛ آموزشی برای زندگی در دنیای رسانه های جهانی است.2-قلب سواد رسانه ای؛ پرسش آگاهانه است
3-سواد رسانه ای جایگزینی برای سانسور؛ تحریم و یا سرزنش است....
تاریخچه پیدایش این تفکر که بر پایه یک نیاز مبرم آموزشی بنا شده است؛ به سال 1960 میلادی و به دنبال عمومی شدن تلویزیون؛ رادیو و فیلم های هالیوودی برمیگردد. در این میان تلویزیون گوی سبقت رااز رسانه های دیگر ربوده است ؛به طوری که بیشتر مردم ترجیح می دهند تماشا کنند تا مطالعه .
یکی از عواقب این تحول آموزشی و اجتماعی کمتر شدن تمایل دانش آموزان به مطالعه و خواندن کتاب است . برای نمونه هنگامی که در بزرگراه های اطلاعاتی حرکت می کنیم؛ سواد رسانه ای به ما می گوید: چه مقدار از وقت خود را به چه سایت هایی اختصاص دهیم ؛ بنابراین؛ می توان گفت که هدف سواد رسانه ای تنظیم یک رابطه ی منطقی و مبتنی بر هزینه – فایده است .
سواد رسانه ای به ما می آموزد که در برابر رسانه ها چه چیزهایی از دست می دهیم و چه چیزهایی به دست می آوریم و به عبارت بهتر در مقابل زمان و هزینه ای که صرف می کنیم چه چیزی به دست می آوریم.
نگاهی گذرا به میزان استفاده از تلویزیون در میان افراد؛ اهمیت و ضرورت سواد رسانه ای را بیش از پیش نشان می دهد. در بسیاری از کشورها – از جمله کشور ما – تلویزیون در پر کردن اوقات فراغت سهم عمده ای دارد و ساعات چشمگیری از وقت افراد را به خود اختصاص می دهد. سواد رسانه ای به ماکمک می کند تا اشکال و محتوای برنامه ها را نسبت به ذهنیت و ادراک افراد بررسی؛ تجزیه و تحلیل کنیم.
همچنین؛ در زمینه ی مقابله با مسائل اجتماعی گوناگونی که نوجوانان و جوانان با آن مواجه هستند؛ نیز ضرورت آموزش سواد رسانه ای دو چندان است.
آموزش سواد رسانه ای با ایجاد تفکر انتقادی در فرد به او کمک می کند به تجزیه و تحلیل مسائل بپردازد. در برنامه های آموزشی از دانش آموزان انتظار می رود به مشاهده ی اثر رسانه ها در جامعه بپردازند و مواردی همچون: تصاویر مجازی؛ تبلیغات؛ تحریف واقعیات و...را در رسانه بشناسند. به نوعی رسانه پنجره ی نگاه ما به دنیا هستند و سوا درسانه ای به ما امکان می دهد تا بدانیم بازنمایی رسانه از واقعیت تا چه حد دقیق؛ درست و عادلانه صورت می گیرد.
درک زبان فیلم و تلویزیون مستلزم شناخت اصطلاحات و واژگان بصری و نمایشی است. در این زمینه نیز سواد رسانه ای با حوزه های دیگر ارتباط دارد.
باید تاکید کرد که در پس تمام آن ها سواد رسانه ای به مفهوم تفکر نقادانه و مبتنی بر شناخت مطابقت دارد. مرکز تحقیقات سواد رسانه ای اروپا سه فلسفه برای آموزش سواد رسانه ای به این شرح مطرح می کند:
1-سواد رسانه ای؛ آموزشی برای زندگی در دنیای رسانه های جهانی است.2-قلب سواد رسانه ای؛ پرسش آگاهانه است.3-سواد رسانه ای جایگزینی برای سانسور؛ تحریم و یا سرزنش است.*از: مهرنوش خرمی نژاد دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت رسانه
*منبع: نشریه دانش و رسانه، شماره 18