آسیب شناسی شبکه ها

شبکه های اجتماعی بلای جان صمیمیت خانواده ها

1-

گروه اجتماعی فرهنگ نیوز-مهدی مهدیان: این روزها شبکه های اجتماعی و بازی های موبایلی یکی از زمان برترین ابزارها  برای انسان در سن و سال مختلف است.شاید زمانی بازی های کامپیوتری و اعتیاد کودکان و نوجوانان به آن اصلی ترین دغدغه خانواده ها بود، اما به نظر می رسد با گذشت زمان و فراگیر شدن شبکه های اجتماعی حتی در گوشی و تبلت های پدر و مادر خانواده، اکنون جامعه به سمتی در حرکت است که علاوه بر فرزندان یک خانواده پدر و مادر آنها هم می توانند معضلاتی برای خانواده ایجاد کنند.

ذوق زدگی بیش از حد ایرانی ها در برابر پیشرفت تکنولوژی

تاریخ گواه آن است که اکثر ایرانی ها در برابر رشد تکنولوژی بیش از حد ذوق زده شده، طوری که در ماه های اولیه ورود یک تکنولوژی، زندگی آنها مختل شده است آن هم به گونه ای، تا زمانی که به استفاده از آن تکنولوژی نرسند آرام و قرار نمی گیرند.زمانی رویای تلفن همراه و استفاده از آن داغ بود و بعد از آن هم استفاده از پیامک و در ادامه هم گوشی و شبکه های اجتماعی.

اما امروزه شبکه های اجتماعی با توجه به جذابیت و فراگیر بودن آن وقت اکثر خانواده های ایرانی را می گیرد، به صورتی که در طول شبانه روز و حتی محل کار، افراد را به خود مشغول کرده است.درج مطالب گوناگون و ارتباطات گسترده در این شبکه های مجازی باعث می شود تا افراد در طول شبانه روز پیگیر مطالب و ارتباطات خود باشند.

جدا از بحث مشکلات اجتماعی و معضلاتی که پای برخی از خانواده ها را به دادگاه باز کرده است، در حالت فراگیرتر در خانواده های ایرانی، شبکه های اجتماعی مسبب سردی روابط گرم خانواده ها شده است.اگر چه برخی از این مشکلات به صورت نرم و غیر محسوس در خانواده ها در حال اثرگذاری است ولی نمی تواند مسئله ای تلقی شود که بتوان از آن عبور کرد.

اگر کوچکترین رفت و آمدی در میان خانواده های مختلف باقی مانده باشد، طعم گس و بی حساب و کتاب بازی با گوشی در میان اکثر اعضا خانواده رنجش افراد را فراهم می کند.

اگر چه شاید در نگاه اول جمله بالا به بدبینانه ترین نحو ممکن مطرح شده باشد، اما با دقت بیشتر در میان خانواده و بستگان در جه یک در مهمانی های مختلف مشاهده می کنیم که افراد حتی در جمع و هنگام صحبت افراد، سرگرم گوشی های مختلف خود هستند.

ادبیاتی که قابل کنترل نیست!

در چنین شرایطی هرگز نمی توان رفتارها و حرکات ناپسند کودکان در جمع را کنترل کرد.طبیعی است که بخش اعظمی از تغییر رفتارهای کودک به علت پرسه زنی مفرط در فضای بازی های رایانه ای و یا ارتباط نزدیکتر با افراد هم سن و سال خود در فضای مجازی است که در چنین شرایطی با توجه به اینکه پدر و مادر هم درگیر فضای مجازی هستند هرگز نمی تواند راه کنترل فرزند را در پیش گیرند.

این در حالی است تجربه ثابت کرده است در فضای مجازی ادبیات افراد هم تحت تاثیر قرار می گیرد مخصوصا ادبیات کودکان.همانطور که رفتار پرخاشگرانه برخی از کودکان به تاسی از بازی های جنگی رایانه ای است تغییر ادبیات هم می تواند به دلیل ورود بیش از حد در فضاهای مجازی باشد.

از طرف دیگر استفاده بیش از حد خانواده ها از شبکه های اجتماعی سبب رونق ادبیات مجازی در فضای خانواده می شود طوری که تغییر آن عملا غیر ممکن می شود.

طبق بررسی کارشناسان استفاده بیش از دو ساعت از گوشی در طول شبانه روز برای یک انسان، اعتیاد به گوشی تلقی می شود اما بروز این تفکر غلط در افراد با تکرار جملاتی نظیر: من فقط برای سرگرمی استفاده می کنم، اگر بخوام می تونم مدیریت کنم،بیکار نباشم استفاده نمی کنم" و هزار توجیه دیگر از این واقعیت دور می شوند.به گونه ای که اخیرا تبلیغات گسترده رسانه ملی و شهرداری به منظور آگاه سازی خانواده ها با مطالب و تصاویر مختلف سعی دارند حداقل پدر و مادر خانواده را از آسیب های اجتماعی این جریان آگاه سازند.

در دوره و زمانه ای که رشد تکنولوژی و صنعت خیره کننده است،  قطعا شخصی با پیشرفت و به روز بودن انسان ها مخالف نیست اما غرق شدن در فضای شبکه مجازی و دوری از سبک زندگی اصیل ایرانی ولو به صورت ناخودآگاه می تواند آسیب جدی روحی و حتی جسمی، نه تنها برای شخص بلکه برای تک تک اعضاء خانواده در پی داشته باشد.

چگونگی رهایی خانواده ها از بلاهای شبکه اجتماعی

با این اوصاف به نظر می رسد، برای برون رفت از این شرایط  در مرحله اول،افزایش صمیمیت و برنامه ریزی دقیق و بدون خلل بتواند کابوس سردی روابط در خانواده ها را کنترل کند.به گونه ای که استفاده از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی هم در راستای دورهم بودن خانواده و افزایش روابط باشد.

در مرحله دوم استفاده خانواده ها از بازی های خانوادگی ایرانی، که اخیرا در حال افزایش است، می تواند موثر باشد.بازی های مختلفی که امکان استفاده خانوادگی از آن ممکن است طوری که علاوه بر نشاط و سرگرمی خانواده ها، از فرهنگ ناب ایرانی بهره مند می شوند.

توجه به نکات ریز و اخلاقی شاید برای برخی افراد مهم نباشد اما به نظر می‌رسد عدم توجه به همین نکات ریز بعدها به خروارها دردسر برای انسان تبدیل می‌شود.

جامعه‌ای که واقعاً همواره بعد از تهدید جنگ سخت در معرض جنگ نرم قرار دارد، توجه به نکات ریزودرشتی که سبک ناب زندگی ایرانی را ترویج می‌دهد، می‌تواند اهمیت زیادی داشته باشد طوری که بتوان تهدیدهای مختلف ازجمله شبکه‌های اجتماعی را به فرصتی برای باهم بودن و ترویج فرهنگ ناب ایرانی تبدیل کرد، به‌گونه‌ای که استفاده از این خدمات به‌صورت معین و مشخص نه‌تنها خانواده‌ها را از هم دور نمی‌کند بلکه در فضایی دل‌چسب می‌تواند به هم نزدیک‌تر هم کند.

2
گروه اجتماعی فرهنگ نیوز-مهدی مهدیان: این روزها بازار استفاده از شبکه های مجازی و عضویت اعضاء خانواده های مختلف در این شبکه ها حسابی داغ است.به گونه ای که اغلب زمان آزاد برخی از خانواده ها در این شبکه ها سپری می شود.

در هفته گذشته به این نکته اشاره شد که امروزه دیگر علاوه بر اکثر فرزندان خانواده ها که دائما درگیر تبلت و بازی های رایانه ای هستند، شبکه های اجتماعی سبب شده است تا پدر و مادرها هم غرق در گوشی و تبلت شوند تا حلقه نگرانی از استفاده بیش از حد کودک از رایانه و تبلت گسترده تر شود و به پدر و مادرها هم برسد.

بدون شک همانطور که در مطلب قبلی هم بیان شد استفاده از شبکه های اجتماعی به اندازه ای که انسان معتاد استفاده از این شبکه ها نباشد می تواند مثمر ثمر واقع شود چرا که بر کسی پوشیده نیست که فضای مجازی و شبکه های اجتماعی در خود علاوه بر مطالب کذب و بی ثمر، مطالب ارزشمند و آموزنده هم جای داده است.

امروزه انتقال اطلاعات ارزشمند و به صورت کلی بهره ارزشمند و هدف دار از این شبکه ها توسط برخی از کاربران صورت می گیرد اما قطعا کمبود شرایط این چنینی یکی از جدی ترین نگرانی کاربران منظم این شبکه ها است.

در شبکه های مختلف اجتماعی که هر چند وقت یک بار یک شبکه در کشور یکه تازی می کند، گروه های مختلف با عنوان های جورواجور توسط کاربران ساخته می شود تا با بحث و تبادل نظر شاید اتفاقات جدیدی در اذهان عمومی رخ بدهد.

اما با جرات می توان گفت که یکی از مشکلات جدی شبکه های اجتماعی که سبب شده است برخی افراد به آن اعتماد نکنند، پایین بودن سطح مطالب و گروه های ساختگی است.به گونه ای که اکثر گروه ها جنبه طنز پیدا کرده و بیشتر به منظور ردوبدل شدن لطیفه و خاطره ساخته شده است.

از سویی دیگر رشد بی رویه گروه هایی که به مفاهیم کذب دامن می زد دردسرساز شده است.به گونه ای که اکثر اعضاء گروه با دامن زدن به اخبار دروغ و صد در صد کذب، ارزش این شبکه ها و مهمتر از آن ارزش کار رسانه ای خبرنگاران را نزد افکار عمومی کاهش می دهند.

یکی از مهمترین اخبار دروغی که همواره در شبکه های اجتماعی پخش شده و بعد از ساعتی توسط افراد مختلف تکذیب می شود، انتشار خبر فوت بازیگران و برخی از هنرمندان است که این روزها برای برخی از افراد به یک تفریح لذت بخش تبدیل شده است."1"

این در حالی است که انتشار چنین اخبار کذبی نه تنها افکار عمومی را بدبین می کند بلکه خاطره بسیار تلخی از زندگی را در ذهن بازیگر و یا هنرمندی که درباره اش دروغ پردازی شده استف را به جا می گذارد.

اما دروغ پردازی همه زشتی ها و پلشتی های گروه های شبکه های اجتماعی نیست، ساختن لطیفه و توهین به قومیت ها و اقوام مختلف در کشور،به جان هم انداختن مذهب های مختلف با اشاختن اخبار کذب،طراحی عکس و کاریکاتورهای زننده درباره افراد بخشی دیگر از مسائل آزار دهنده شبکه های اجتماعی است.

در هر صورت در این میان با توجه به وجود اگر چه بسیار اندک گروه های ارائه کننده مطالب مفید که در آن افراد باسواد و فرهیخته عضو هستند، نمی توان کل مطالب شبکه های اجتماعی را با یک چوب راند اما نکته قابل تامل درباره این گروه ها عدم یکپارچگی و به نوعی انسجام کامل است.

پراکندگی این گروه ها و در نهایت عدم انسجام مطالب آن، سبب شده است که مطالب غیر علمی و غیر مستند بر مطالب این چنینی در فضای مجازی غلبه کند.رشد قارچ گونه شبکه های اجتماعی در گوشی همراه و تبلت های مردم به گونه ای در حرکت است که بعید  است بتوان آن را با اقدامات بازدارنده کنترل کرد، به همین منظور همه این شرایط سبب می گردد تا هر نهادی و یا شخصی به جای اقدامات بازدارنده به فکر ساماندهی و انسجام مطالب گروه های مناسب باشد.

البته هم اکنون در این راه با توجه به دربرگیری بیشتر شبکه های اجتماعی در میان مردم و البته با توجه به استفاده بیشتر چهره های مختلف کشور از جمله هنرمندان این بحث در حال ساماندهی است.به گونه ای که چهره ها و یا حتی مردم عادی با تشکیل گروه های مختلف و با نام گذاری گروه حول یک یا چند محور مشخص بحث و تبادل نظر می کنند و بارها مشاهده شده است که مدیران گروه ها دائما به اعضا تذکر می دهند که فقط حول محور بحث صحبت کنند در غیر این صورت از گروه حذف می شوند.

چنین اقداماتی می تواند هم مثمر ثمر باشد و هم امیدوارکننده تا در زمانه ای که وسایل ارتباطی و شبکه های اجتماعی که کار را برای رد و بدل کردن هرگونه اطلاعات ولو اطلاعات غلط آسان کرده اند، اقدام مثبتی صورت گرفته باشد.

از طرفی دیگر فعالیت افراد مامور برای ایجاد بحث بر موضوعی کذب که از اساس دروغ است در این شبکه ها روند نگران کننده ای دارد.در مطالب بعدی از این زاویه هم به آسیب شناسی شبکه های اجتماعی می پردازیم.

فرهنگ نیوز