پرسشها و مسائل متن
1- کشورهای غربی با چه ابزاری فرهنگ دیگر کشورها را
تضعیف می کنند؟
2- شبکههای ماهوارهای
با استفاده از چه شگردهایی قدرت نفوذ خود را بالا میبرند؟
3- راهکارهای مقابله با
شبکههای ماهوارهای و تهاجم فرهنگی چیست؟
کشورهای غربی جهت دستیابی به اغراض سیاسی و اقتصادی و همچنین جهانی کردن فرهنگ غربی و آمریکایی، اقدام به طراحی ابزارها و برنامههای مختلف فرهنگی نمودهاند که از بین این موارد ماهوارهها بهدلیل دسترسی آسان در جوامع، به ابزاری قدرتمند در دست سلطهگران تبدیل شدهاند
برنامههای ماهواره، تهاجم فرهنگی و راهکارها
فرهنگ والای ایرانی اسلامی
به عنوان برجسته ترین هویت مردمان مشرق زمین و فلات ایران ار روزگاران بسیار دور
مورد هجمه های مختلفی از سوی دشمنان بوده است و در گاهی اوقات با مشکلات عدیده ای
روبرو شده است که در زمان هایی که حکومت های ملی در ایران روبه انحطاط و ضعف می
نمود ،این فرهنگ والای مردمان سرزمین ایران بود که پویایی و زنده شدن و رشد و
تعالی دوباره این سرزمین را به دنبال داشت.
در این مقطع زمانی به دلیل نزدیک شدن
فرهنگ ها و از بین رفتن مرز های جغرافیایی و فکری در جهان شاهد نابودی خرده فرهنگ
ها وفرهنگ و آداب و رسوم کشور های ضعیفی هستیم که در برابر تهاجم فرهنگی و نفوذ
بدون رقیب کشور های سلطه گر،در حال نابودی هستند.
کشور های غربی و سلطه گربه موجب مقابله
با فرهنگ های ارزشی و اصیل مشرق زمین اقدام به طراحی وسایل و برنامه های مختلف
فرهنگی نموده اند که در این میان ماهواره ها به دلیل دسترسی آسان عموم مردم در
تمامی کشور ها به عنوان ابزاری قوی در دست سلطه گران قرار گرفته است.لذا برهمگان
لازم است تا با روشن بینی کافی در جهت مبارزه با تهاجمات فرهنگی ایستادگی نموده و
در راستای تقویت هویت ملی و دینی ایران اسلامی تلاش نمایند.
شرح:
فرهنگ،میراث
گران بها وحاصل هزاران سال تلاش فکری،هنری وصنعتی نسل های گذشته یک ملت
است.هرنسلی،اندوخته های فرهنگی وتجارب زندگی خویش رابا شیوه های گوناگون به نسل
بعدی منتقل می سازد.نسل بعد نیز اندوخته های خود را بران می افزاید وان را به نسل
بعد از خویش انتقال می دهد.این جریان،همواره در طول تاریخ ادامه داشته است؛همان
گونه که شخصیت یک فرد،حاصل تجربیات فردی او است وموجب امتیازش از دیگر افراد می
شود،فرهنگ یک جامعه نیز حاصل هزاران سال تجربه تلخ و شیرین ان جامعه است واین
فرهنگ جامعه است که هویت ان را شکل داده وان را از جوامع دیگر،متمایز می سازد.این
فرهنگ وفضای فرهنگی،چونان فضای اطراف،ما را کاملا احاطه کرده ودرتمام صحنه های
زندگی فردی و اجتماعی خود،ان را لمس کرده واز ان تاثیر می پذیریم.
همین فرهنگ، بسان
هرکالای گران بهای دیگر،همواره در معرض خطر دستبرد راهزنان و شیادان قرار داشته
است؛به ویژه در قرن های اخیر که کشور های
قدرتمند و استعمارگر جهان،به دو دلیل
عمده،سعی در انهدام و نابودی فرهنگ جوامع و ملل دیگر داشته اند:
الف) دست یابی به اغراض سیاسی و اقتصادی
استعمار گران برای آن که سرنوشت یک ملت
را به دست گرفته،از منابع عظیم مادی و معنوی آنان به نفع خویش بهره برداری کنند،در
گام نخست،تلاش می کنند تا موانع فرهنگی را که جدی ترین مانع بر سر راه ان ها به
حساب می اید،ازسر راه خویش بردارند؛بدین منظور،از ابزار و شیوه های گوناگون،به
ویژه برنامه های به ظاهر جذاب ماهواره ای،فرهنگ بومی را تضعیف وفرهنگ خویش راترویج
می کنند.بدین ترتیب،مردم کشورهای مورد تهاجم،از فرهنگ خویش فاصله گرفته،با ان
بیگانه شده وبه فرهنگ بیگانه واستعماری روی می اورند.
ب) جهانی کردن فرهنگ غربی و امریکایی
در سال های اخیر،برای سردمداران کشورهای
سلطه گر،خود جهانی کردن فرهنگ غربی،اهمیت بسیار پیدا کرده است.این نظر علاوه
براستفاده از وسایل سیاسی،تبلیغاتی وصنعتی،با نظریه های شبه علمی نیز پشتیبانی می
شود. مثلا،نظریه دهکده
جهانی مک لو هان و امثال ان،با صراحت سعی بر ان دارد که زمینه رابرای پذیرش فرهنگ
غربی مساعد کرده واز حساسیت هایی که ممکن است در مقابل ان ابراز
شود،بکاهد.بنابراین،دراثر این حمله فرهنگی دشمن،مردم نخست دچار شک وتردید در مثبت
بودن فرهنگ ملی ودینی خود شده و باورهایشان را نسبت به کارایی فرهنگ خویش از دست
می دهند و سپس،به تدریج،آماده تمایل وجذب فرهنگ بیگانه دست کم جنبه هایی ازآن می
شوند وهمه این ها حاصل برنامه های حساب شده ماهواره است.
دشمن آشکار و تهاجم خاموش:
عصری که در آن قرار داریم،عصر ارتباطات
و عصر سلطه پدیده رسانه بر زندگی انسان هاست.بی گمان برنامه های رادیویی و
تلویزیونی موفق شده اند افکار و عقاید انسان های بی شماری را دستخوش تغییر
سازند.تمدن منحط غرب برای ترویج سکولاریسم اقدام به تأسیس هزاران شبکه تلویزیونی و
رادیویی کرده است که به صورت شبانه روزی برنامه های گوناگونی را با این هدف پخش می
کنند.متأسفانه دستیابی به این برنامه ها در کشور ما بسار ساده و امکان پذیر
است.باید توجه داشت دکه وقتی سخن از ماهواره به میان می آید،ابتدا مسایل ضد فرهنگی
آن جلب توجه می کند،سپس مسایل سیاسی،علمی و ورزشی ایفای نقش می نمایند.بیشتر شبکه
های فارسی زبان ماهواره ای،در یک تقسیم بندی معمولی به شبکه های سیاسی و غیر سیاسی
تقسیم می شوندکه بر اساس تحقیقات به عمل آمدهتمامی این شبکه ها،با وجود هدف ها و
سلیقه های گوناگون،در هجوم ئبه مبانی دینی به طور جدی اشتراک دارند و هرکدام با
مأموریتی خاص به مقابله با اسلام برخواسته اند.این هجوم اگر چه آرام و خاموش آغاز
شده،اصول و پایه های اعتقادی مردم را هدف قرار داده و با دقت ماهرانه ای تمام گروه
های مختلف جامعه را در بر می گیرد.
فن آوری ماهواره و آمار تقریبی آن:
ابتدا چنین به نظر می رسد که پیشرفت
رسانه های ماهواره ای به صورت مطلق و بی قید و شرط پدیده ای مطلوب است و برای تحقق
دهکده جهانی،ضرورت تام دارد حال آنکه در تجربه کوتاه و چندین ساله معلوم شد که
برخی از پی آمد های سوءاین پدیده از حیث فرهنگی به شدت آسیب زاست.
آلویت تافلر،نویسنده و منتقد اجتماعی،می
نویسد:«تکنولوژی ملاهواره ای و دیگر رسانه۸ های جدید،فرهنگ های
ملی را از هم می پاشند و این ارتباط متقاطع،به هر حال تهدیدی است برایهویت ملی که
حکومت ها برای مقاصد شخصی خود،سعی در حفظ و انتشار آن دارند».
گفتنی است،فرایند ارتباطات از راه دور و
استفاده از ماهواره و دیگر رسانه های گروهی برای پخش امواج در سطح گسترده،شمشیری
دو لبه است که می تواند پی آمد های مثبت و منفی را به دنبال داشته باشد.الگو گزینی
نوجوانان و جوانان از رسانه های تصویری در دهه های اخیر توجه پژوهشگران روانشناسی
را به خود جلب کرده است.طبق آمار در سال ۱۳۷۷ از جمعیت ۶۷
میلیونی کشور،حدود ۳۵ درصد نوجوانان و جوانان به تلویزیون
ماهواره ای دسترسی داشته و روزانه بین ۲ تا ۳
ساعت برنامه های این تلویزیون ها را تماشا می کنند.بالاترین میزان بهره مندی
روزانه ۵/۴ ساعت و پایین ترین آن روزانه یک ساعت برآورد شده است.
طبق آمار های مندرج شده در مجلات و
روزنامه های کشور،۷۳ درصد از جوانان مراکز استان ها به راحتی به ماهواره دسترسی
دارند.
رویکرد نامناسب به ماهواره ها:
امروزه بیشتر افراد جامعه زمان زیادی از
شبانه روز را به تماشای برنامه های ماهواره ای اختصاص می دهند و همین امر سستی
نظام بیشتر خانواده های ایرانی را به دنبال دارد.برخی کارشناسان معتقدند امروزه افراد
جامعه وسایل ارتباط جمعی ساده؛همانند تلویزیون و یا ویدیو را جوابگوی نیازهای خود
نم دانند،به همین علت همیشه به دنبال راهی هستند که با وسایل مختلف با دنیای بیرون
در ارتباط باشند.
یک آسیب شناس اجتماعی درباره پیامد های
ماهواره بر روی جوانان می گوید:«با وجود اینکه برنامه های ماهوار ه ای محتوای علمی
و آموزنده نیز دارد،امروزه بیشتر جوانان ماهواره را برای استفاده از برنامه های
علمی آن انتخاب نمی کنند و بیشتر تمایل به دیدن برنامه هایی دارند که آن ها را در
رسانه های داخل کشور نمی یابند و در واقع به خاطر برنامه های مبتذل و مستهجن،از
ماهواره استفاده می کنند که زمینه انحراف و سقوط اخلاقی در این برنامه ها برای قشر
جوان بسیار زیاد است».
چه زیبا فرموده است رسول گرامی اسلام
حضرت محمد(ص):«کیف بکم اذا رأیتم المنکر معروفا؛چه می شود شما را آن گاه که ناپسند
را پسندیده می شمارید و بد را خوب می بینید».
اشاعه فحشا و بی بند و باری:
بدون شک ارایه تصویر های مستهجن و مبتذل
از طریق ماهواره و نمایش آن ها یکی از عوامل گسترش بی بندوباری و به فساد کشاندن
جوانان است.
دشمن که همواره اشاعه فرهنگ دینی و
اعتقاد به خداوند و معنویات را مانع اصلی هدف های خود می بیند،برای کم رنگ کردن
این اعتقادات،با ایجاد خلل دراعتقادات قشر جوان،در به انحراف کشاندن و بی هویت
کردن آنان می کوشد.
قرآن کریم درباره خطر اشاعه زشتی ها در
جامعه اسلامی هشدارمی دهد ومی فرماید:
کسانی که دوست دارند زشتی ها در میان
مردم با ایمان شیوع یابد،عذاب دردناکی برای آن ها در دنیا و آخرت است وخداوند می
داند و شما نمی دانید.
در واقع از دیدگاه و منطق قرآن،باز گو
کردن زشتی ها وارایه وترویج آنها،نهی شده است؛زیرا موجب آشکار سازی زشتی ها و بر
ملا شدن آن ها می شود.امام رضا می فرماید:آن کس که گناه را نشر دهد،رانده است وآن
کسی که گناه را پنهان می دارد،مشمول آمرزش الهی است.
شبکه های ماهواره ای در قالب میان
برنامه ها و آگهی ها،مظاهر ضد اخلاقی را تبلیغ می کنند و این رسانه،همچون دیگر
ابزار پیشرفت می تواند به آرمان های تعالی بخش انسان ها و جوامع خدمت یا خیانت کند
که در حال حاضر بیشترین خیانت ماهواره در ایجاد و رواج فساد و فحشا در میان جوانان
است.
شگرد های تبلیغی هنری برای نفوذ:
به شگردهای گوناگون تبلیغی در برنامه های ماهواره ای به اختصار
اشاره می کنیم تا مشخص شود آیا این برنامه ها به رشد جوامع بشری کمک می کند یا
انحطاط اخلاقی آن ها را تسریع می بخشد:
الف) خبر و گزارش
با دقت در اخبار و گزارش ها و هم چنین
مصاحبه هایی که در واقع منابع اطلاعاتی بینندگان برنامه های ماهواره ای هستند در
می یابیم که آن ها همواره در انتخاب اخبار سیاست سانسور حقایق را به شدت دنبال می
کنن؛از آن جمله:
بزرگ نمایی واقعیت های کوچک برای پنهان
کردن واقعیت های بزرگ تر؛ انکار یا حذف بخشی از حقایق یک موضوع برای تحریف همه آن
حقیقت؛ بیان یک حقیقت،همراه با تجزیه و تحلیل ویژه آن برای تخریب اصل موضوعی
دیگر؛اظهار یک حقیقت و ترکیب آن با دروغ های گوناگون برای محو آثار و پی آمد های
آن حقیقت؛انتخاب واژه های منفی برای بیان یک حقیقت ارزشمند،با هدف ایجاد دافعه در
شنوندگان نسبت به آن حقیقت؛القای اندیشه های خاص
سیاسی،اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی،تاریخی و علمی در قالب خبر و گزارش؛تخریب شخصیت های
مفید و ترویج عناصر فاسد،به وسیله انتشار مطالبی درباره آن ها.
هر کس با این منابع به اصطلاح خبری
مرتبط شود،گرچه فقط اندکی از دروغ پراکنی ها و تحریفات آن ها را به مرور زمان باور
کند و اندیشه های خود را بر اساس آن بنا نهد،خواسته یا نا خواسته از اهداف آن ها
پیروی خواهد کرد به ویژه با توجه به برخی اصول روانشناسی در شکل گیری برداشت ها که
حتی اگر اطلاعات درست بعدی هم در اختیار مخاطبان قرار گیرد،اطلاعات نادرست اولیه
اثر خاص خود را خواهد بخشید.
ب) برنامه های ورزشی یا نمایشی
برنامه های ورزشی بخش عمده ای از محتوای
شبکه های ماهواره ای را تشکیل می دهند که توجه به نکات زیر در بررس آن ها ضروری
است:
۱٫ غالب این برنامه ها بیش از آنکه ورزش را ارایه دهد بر جنبه های
نمایشی تکیه می کند.
۲٫ هنگام پخش برنامه های ورزشی و در لابلای آن ترویج الگوهای لباس
و دیگر وسایل ورزشی،رقص و آواز،پخش شعارهای منفی بسیار دیده می شود.
۳٫ از ورزش کارانی که از نظر افکار و اعمال،فاسد و ناشایسته
اند،بت ساخته می شود که این امر،خطر عمده ای برای نسل جوان در پی دارد.
۴٫ برهنگی زنان درقالب ورزش،به نحوی که زن ورزشکار در ذهنیت
بیننده تنها در پرتو برهنگی او پذیرفته می شود و به مرور زمان،برهنگی زنان برای
بینندگان،مقبول و بدیهی می نماید.
۵٫ ورزش،هدف اصلی مطرح می شود و در نتیجه،پیروزی در آن،پیروزی در
همه چیزو باخت در میدان ورزش از دست دادن همه چیز تلقی می شود.
ج) میزگردها و بمباران فرهنگی
مباحث اجتماعی و فرهنگی و حتی مسایل
دینی و اخلاقی در قالب های مصاحبه،میزگرد،نظر سنجی،توضیح کارشناسان و مانند آن پی
آمد های ویرانگری به همراه دارد و نمی توان آن را تبادل فرهنگی نامید؛زیرا
گویندگان این برنامه ها متکلم وحده هستند و مخاطبان،فقط شنونده وبیننده.آن ها هرگز
افکار و نظریات مخاطبان را منعکس نمی کنند؛بلکه چنان بیننده را با نظریات مشابه و
رنگارنگ،بمباران فکری می کنند که فرصت تأمل و مقایسه حق و باطل را از او می گیرند.
د) فیلم ها و مجموعه های تلویزیونی
فیلم ها و مجموعه های تلویزیونی که بیش
ترین بیننده را از طیف های گوناگون در سراسر جهان دارد،عمدتا ترکیبی از چند موضوع
و عامل را در قالب های گو ناگون عرضه می کنند:
۱٫ خدشه دار کردن هر آن چه برای انسان ها تا کنون مقدس و خدشه نا
پذیر بوده است.
۲٫ محور قرار دادن برهنگی زنان و شهوت گرایی مردان و خلاصه کردن
رابطه زن و مرد به مسأله لذت جنسی.
۳٫ القای نا امیدی از آینده بشریت و ایجاد یأس از روند تاریخ و
حرکت جوامع بشری.
۴٫ ایجاد ترس و وحشت در بیننده در اثر تماشای صحنه های هولناک با
بهره گیری از تغییر نور و رنگ تصاویر و پخش آهنگ های هیجان آور به منظور تحریک
اعصاب بینندگان تا در نهایت اراده و استحکام روانی را زا او سلب کنند.
۵٫ توجیه خشونت های وحشیانه به مثابه راه حل نهایی برای رفع
اختلافات میان آدمیان،حتی در قالب فیلم های کارتونی و بازی های رایانه ای.
۶٫ عادی نشان دادن توطئه های رنگارنگ،فتنه گری ها،کلاه برداری ها
و همه رذایل اخلاقی در قالب ارتباط میان شخصیت های فیلم ها که پدید آورنده بدبینی
و سوء ظن در بیننده نسبت به دیگران می شود.
۷٫ ترویج فحشا و منکرات در زشت ترین نوع آن در قالب داستان های
جذاب و به کمک توجیهات روانشناسانه،نظیر انواع تجاوزات جنسی،هم جنس بازی و …
۸٫ ایجاد نا امیدی نسبت به ارزش های انسانی و فضایل اخلاقی در
جوامع بشری.
۹٫ القای برتری های نژادی یهود بر دیگران و تحریک ملت ها علیه
یکدیگر.
۱۰٫ القای برتری غربی ها در برابر شرقی ها و یا القای برتری نظام
های سیاسی غرب در برابر غیر آن و ترویج افکار انسان مداری به جای خدا محوری در
برابر اندیشه های الهی که در بسیاری از فیلم ها جلوه گری می کند.
تقابل فرهنگ دینی و غربی در برنامه های
ماهواره ای:
توجه به نمونه هایی از فرهنگ
مهاجمان،ادعای ما را تأیید می کند:
- در فرهنگ ما پوشیدگی ارزش است؛در فرهنگ
غربی برهنگی ارزش و عامل ارتقای شخصیت زن می باشد
- رازداری و پرده پوشی در مسایل شخصی برای
ما یک فضیلت است؛در برنامه های تلویزیونی غرب افشاگری و پرده دری نشانه شجاعت و
استحکام شخصیت افراد به شمار می رود
- ما عفاف و پرهیز از جلوه گری زنان را
ارج می نهیم؛آن ها جلوه گری و خود آرایی زنان را بالا ترین امتیاز تلقی می کنند
- ما تفاهم،حفظ آرامش و صلح را در میان
افراد،اعم از پیران،جوانان و کودکان در کنار پیروی از ارزش های دینی ضروری می
شناسیم؛ام آنان همواره در پی طرح اختلاف و تضاد میان نسل های جامعه هستند و تشنج
گرایی را با پیروی از اصل تکیه بر تضاد و تضارب میان نسل ها دنبال می کنند
- ایثارگری و حفظ منافع دیگران در مکتب و
فرهنگ ما ارزش والایی دارد؛ولی در فرهنگ غرب فرد گرایی و امتیاز طلبی محور همه کار
هاست
- ما کمال جویی،ارزش گرایی و معنویت طلبی
را موجب سعادت می دانیم؛آن ها بیننده را به سوی سرگرمی های بی ارزش،لذت های
زودگذرو مادی گری محض سوق می دهند
- برای ما عشق جلوه ای آسمانی دارد؛ام آن
ها عشق را در حیوانی ترین مرحله ممکن،تعبیر و تفسیر می کنند
- خلاصه آن که،همت ما در شکوفایی استعداد
های خدادادی انسان ها،تقویت قوه عقلانی و تهذیب نفسانی است؛در حالی که تلاش غربی
ها برخواسته از فرهنگشان در تحریک قوای نفسانی و تخریب نیروهای فطری و الهی بشر می
باشد.
راهکارهای پیشنهادی:
الف)
رسالت اصلی مسئولان فرهنگی،ایمن سازی افراد به ویژه جوانان و نوجوانان در برابر
هجوم بیگانگان و افزایش قدرت مقاومت آنان است.ایمن سازی تنها با برنامه ریزی
هماهنگ و دارزمدت برای فرهنگ سازی دینی،گسترش شناخت معارف الهی و تنومند ساختن
باورهای اصیل دینی در جامعه،میسر است که می توان با گذشت زمان افراد جامعه را به
خود آگاهی و خود باوری برساند.به دیگر سخن از برخورد های فیزیکی و محدودیت آفرین در
استفاده از ماهواره و اینترنت و…،نیز تنها باید به عنوان تکمیلی و یکی از راه های ایمن سازی
بهره برد.
ب)
اگر محدودیت آفرینی در استفاده از برنامه های ماهواره،بدون جایگزین کردن برنامه
های سازنده و مورد علاقه جوانان باشد،به نتیجه نخواهد رسید و جوانان به انحرافات و
مشکلات دیگری دچار خواهند شد.بنابراین با انتخاب برنامه های مناسب یا جایگزین کردن
فعالیت های دیگر به جای تماشای برنامه های ویرانگر ماهواره ای،می توان از پیامد
های منفی آن ها پیشگیری کرد.
ج)باید
برای رشد فرهنگ اسلامی در جامعه تلاش کرد.در این راه از روش های زیر می توان بهره
گرفت:
۱٫ عمل به ارزش های مکتبی و ملی از جانب مسئولان و مدیران
۲٫ برداشتن محدودیت های غیر ضروری در زمینه های گوناگون،تا آنجا
که به رواج ضد ارزش ها منجر گردد
۳٫ تهیه فیلم هایی با موضوعات متناسب با تعلیم و تربیت اسلامی.
http://noorportal.net/1/44/66579/66602.aspx
- ۹۳/۰۸/۲۷